ચર્ચા એ છે કે મુખ્યમંત્રીએ હેતુપૂર્વક કાર્યક્રમમાં આવવાનું ટાળેલું. સાચું-ખોટું કોઈ જાણતું નથી કારણ કે આ મામલે ઉભય પક્ષે કોઈ જાહેર ખુલાસો જોવા મળ્યો નથી. સમારોહ મોકૂફીની ઘટના અંગે કેટલાંક ઉદ્યોગપતિઓએ દબાતાં અવાજે નારાજગી પણ દર્શાવી.

હજુ આ બાબતની ચર્ચા અને ચકચાર શમી નહોતી ત્યાં અન્ય એક અગ્રણી અખબારના તંત્રીએ પોતાની બાયલાઈન (છાપાંની ભાષાનો ટેકનિકલ શબ્દ છે જેમાં રીપોર્ટરનું નામ લખાતું હોય છે) સાથે છાપેલાં એક ચોક્કસ ગામના સમાચારથી આ ગામનાં લોકો રીતસર ભડકી ઊઠ્યાં. ઉશ્કેરાયેલાં લોકોએ તંત્રીને ફોન પર ફોન કરવાનું શરૂ કરીને ગમે તેવા વેણ સંભળાવવાનું શરૂ કરી દીધું.

આ ઘટનાની વીડિયો અને ઑડિયો ક્લિપ્સ કચ્છના સોશિયલ મીડિયામાં ભારે વાયરલ થઈ રહી છે. વડોદરાના પ્રખ્યાત ગુજરાતી શાયર, ગઝલકાર પદ્મશ્રી મર્હૂમ ખલીલ ધનતેજવીએ લખેલી ગઝલના ‘મત્લા’ને તંત્રીએ હેડિંગ બનાવેલું. આખા અહેવાલનો સૂર પણ ‘મત્લા’ને અનુરૂપ હતો.

આ બેઉ બાબતોથી મુખ્ય મુદ્દો એ ઉભરી આવે છે કે એક સમયે  જે વ્યવસાયને સમાજ પવિત્ર ગણતો હતો તે પત્રકારત્વ અને પત્રકારો પ્રત્યેનો આદર શું લુપ્ત થઈ ગયો છે? શું પત્રકારત્વ હવે મિશનના બદલે કમિશનમાં પરિવર્તિત થઈ ગયું છે? દરેક ક્ષેત્રની વ્યક્તિ પાસે અંગત અને જાહેર અનુભવોના આધારે આ પ્રશ્નોના જવાબ અલગ અલગ છે. પરંતુ, આજના સ્પર્ધાત્મક યુગમાં પત્રકારત્વનું પવિત્ર પોત ઘસાઈ ચૂક્યું છે તે હકીકત છે.

જમાનો બદલાયો છે. આજે સારી સંસ્થાઓમાં કામ કરતાં પત્રકારોના વેતન અને ભથ્થાં લાખ કે તેથી ઉપર પહોંચ્યાં છે. પરંતુ, ઉપરની ‘આડી આવક’ની લાલચ આ વ્યવસાયને લૂણો લગાડી રહી છે.

૧૯૯૬માં હું જ્યારે અમદાવાદમાં ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાં માસ્ટર ઑફ જર્નાલિઝ્મનો અભ્યાસ કરતો હતો ત્યારે ભણાવવા આવતાં મોટા ગજાના વરિષ્ઠ તંત્રીઓ અને પત્રકારો કાયમ કહેતાં કે શીખ આપતાં કે પત્રકાર એ સત્યના મિશન પર નીકળેલો સિપાહી છે. પત્રકાર કોઈથી પ્રભાવિત થવો ના જોઈએ અને તેણે કોઈ અંગે પૂર્વગ્રહ રાખી સમાચાર લેખન ના કરવું જોઈએ. પત્રકાર ભાષાનો વાહક છે તેથી તેની ભાષા સાચી હોય, શુધ્ધ હોય, સમૃધ્ધ હોય તે પાયાનો ગુણ છે. અહેવાલમાં લખેલો એક એક શબ્દ સચોટ અને જનતાના હૃદય સોંસરવો ઉતરી જવો જોઈએ.

આવા અનેક લોકો સવાર પડે કે કલમ અને કેમેરાને બંદૂક બનાવીને તોડ કરવા નીકળી પડે છે. ઘણાં સોફિસ્ટીકેટેડ સ્વઘોષીત પત્રકારો ખુલ્લેઆમ તોડ કરવાના બદલે કોન્ટ્રાક્ટો મેળવવા વગદાર રાજકીય નેતાઓ કે સરકારી તંત્રોની ઑફિસે ભટકે છે, ઘણાં આરટીઆઈના નામે લોકોને દબાવવા ફરે છે.

ભાષાના નિમ્ન સ્તર વિશે કલ્પના કરવી જ કપરી છે. ઘ ઘરનો ઘ અને ધ ધજાના ધની ખબર ના હોય, ઝાડી અને જાડી જેવા સામાન્ય શબ્દો વચ્ચેનો ભેદ કે ઉચ્ચારનું ભાન ના હોય તેવા નંગો પણ પત્રકાર કે તંત્રી બનીને ફરે છે!

ઘણાં મોટાં અખબારી સમૂહો હવે જાહેરખબરોથી જાણે પેટ ભરાતું ના હોય તેમ જાત-ભાતની ઈવેન્ટ યોજવા માંડ્યાં છે. જેમાં સ્પોન્સરશીપથી લઈ કાર્યક્રમના કેન્દ્રમાં જે હોય તેની પાસેથી મોટી રકમ મેળવાય છે. ગુજરાતનાં કેટલાંક અખબારોના તંત્રીઓનું નામ તેમના છાપાંમાં તમે ભાગ્યે જ જોયું હશે પરંતુ જિલ્લાસ્તરે આજકાલ એવા તંત્રીઓ પણ જોવા મળે છે કે જે રોજેરોજ કોઈને કોઈ કાર્યક્રમમાં અતિથિ તરીકે હાજરી આપે અને રોજેરોજ પોતાના નામ અને ફોટો સાથેના પોતાના જ છાપામાં ત્રણ કૉલમ સમાચાર છાપે! 

સૌથી છેલ્લે આંખે ઊડીને વળગે તેવો મૂળભૂત ભેદ એ જોવા મળે છે કે મુખ્ય પ્રવાહના માધ્યમો ખાસ કરીને અખબારો હાર્ડ ન્યૂઝ સિવાય ફાલતું પ્રેસનોટ છાપતાં નથી પરંતુ જિલ્લાસ્તરના અખબારોમાં માંડ એક-બે હાર્ડકોર ન્યૂઝ સિવાય પ્રેસનોટની જ ભરમાર હોય છે! ઘણાં તો સરકારની પ્રસિધ્ધિ કરતી માહિતી ખાતાની પ્રેસનોટો કે રાજકીય પક્ષોએ મોકલેલી પ્રેસનોટને જ મુખ્ય સમાચાર બનાવી નાખે છે! સવાલ સંસાધનની મર્યાદાનો નહીં પણ સીમિત અને સંકુચિત દ્રષ્ટિકોણનો છે.